සංස්කෘතෙන් ඉරිමේද යනුවෙන් ද හඳුන්වන මහ අන්දර මීටර් 10 පමණ උසට වැඩෙන මධ්‍යම ප්‍රමාණයේ දේශීය ශාකයකි. ඇතැම් විට මීටර් 35 දක්වා උසට වැඩෙන අවස්ථාවන් ද හමු වෙයි. කහ පැහැයට හුරු සුදු පැහැති පොත්ත සිනිඳු ය. ද්වී පක්ෂවත් සංයුක්ත පත්‍ර ඒකාන්තරව පිහිටයි. පත්‍රයේ අනු ප්‍රාක්ෂ 4-13 අතර සංඛාවක් පිහිටන අතර අනු ප්‍රාක්ෂයක පත්‍රිකා යුගල 5-30 අතර සංඛාවක් පිහිටයි. පත්‍ර කඳට සම්බන්ධ වන ස්ථානයේ සුදු පැහැති තියුණු කටු යුගලක් පිහිටා තිබේ. පුෂ්ප මංජරිය සංයුක්ත ඒකාක්ෂයකි. මල් ළා කහ පැහැයට හුරු සුදු පැහැතිය. ඵලය සෘජු හෝ තරමක් වක්‍ර පටි ආකාර කරලකි. කරලක් සෙ.මි 15 දක්වා දිගු විය හැකිය. පැතලි බීජ අණ්ඩාකාර හැඩයක් ගනී. අන්දර Fabaceae උද්භිද කුලයට අයත් ශාක විශේෂයකි.
ඇතැම් මුලාශ්‍රවල Acacia farnesiana නම් ශාකයක් ඉරිමේද ලෙස හඳුන්වා තිබුන ද ඉරිමේදාදී තෛලය නම් ප්‍රකට ඖෂධය සඳහා භාවිතා කළ යුතු ඉරිමේද නම් මෙම මහ අන්දර බවයි බහුතර විද්වත් මතය. මෙම Acacia farnesiana නම් විදේශීය ශාකය ලංකාවේ ඇතැම් මූලාශ්‍රවල සහ ඔසු උයන්වල "සීනිද්ද" නමින් හඳුන්වා තිබුන ද ඉන්දියානු මූලාශ්‍රවල සීනිද්ද නමින් ශාකයක් ගැන සඳහන්වන බවක් දැන ගන්නට නැත. ලංකාවේ පැරණි සාහිත්‍ය මූලාශ්‍රවල සීනිද්ද නමින් බුදු පුදට ගන්නා සුවදැති මල් පිපෙන ශාකයක් ගැන සඳහන් වේ. විද්වතුන්ගේ පිළිගැනීම එය දේශීය ඉද්ද හෝ පිච්ච වර්ගයක් බවයි. විදේශීය Acacia විශේෂයකට සීනිද්ද නාමය ලැබුනේ කෙසේදැයි සොයා බැලිය යුතු කරුණකි. තවත් ඇතැම් මූලාශ්‍රවල ඉරිමේද ලෙස ගූරැන්ද සඳහන් වූවද එය පරිවර්තන දෝෂයක් නිසා සිදුවූ වැරදි ව්‍යවහාරයක් බවයි විද්වතුන්ගේ අදහස.
විදුරුමස් දියවීම ඇතුළු දන්ත රෝග, මුඛයේ තුවාල, ශ්වේත ප්‍රදර, ශුක්‍ර මේහ, විසර්ප, දියවැඩියාව, මුත්‍රගල්, මුත්‍ර අඩස්සිය ඇතුළු මුත්‍ර රෝග, යෝනි රෝග, වාත රෝග, ඇස් රෝග, රක්ත අර්ශස්, රක්ත අතීසාරය, රක්ත ග්‍රහණි, කරප්පන්, කැඩුම් බිඳුම් ආදී රෝග රැසකට ප්‍රතිකාර කිරීමට අන්දර කොළ, දලු, පොතු, අරටු, මැලියම් ආදිය භාවිතා කරයි. අන්දර මුත්‍රකාරක, ගර්භය ශක්තිමත් කරන, මුත්‍රගල් නසන, අභ්‍යන්තර වේදනාවන් සමනය කරන, රුධිරය වර්ධනය කරන, මූල රෝග සමනය කරන ආදී ගුණයන් සහිතයි.
අන්දර කොළ, සූදුරු සහ මී කිරි යොදාගෙන මධුමේහය සඳහා නිපදවන අන්දර විලකුව නමින් ඖෂධයක් සිද්ධ වෛද්‍ය ග්‍රන්ථවල දක්වා ඇත. එමෙන්ම ප්‍රමේහයට අන්දර කොළ යොදාගෙන සෑදිය හැකි තලපයක් ගැන ද එහි සඳහන් වේ. අර්ශස්, රක්ත අර්ශස්, රක්ත අතීසාරය, රක්ත ග්‍රහණි ආදී රෝග සඳහා අන්දර ගසේ ඇතුලත සුඹුල කොටා වරකට කලං භාගයේ සිට එකහමාර දක්වා ප්‍රමාණයක් ගැනීමෙන් සුව වන බව සඳහන්. අන්දර තෛල සියළු කරප්පන් සඳහා ගුණ ය. දේශීය වෛද්‍යවරු කැඩුම් බිඳුම් වෙදකමේදී අන්දර විවිධාකාරයෙන් පත්තු, මැල්ලුම් ආදිය සඳහා භාවිතා කරයි.
ළපටි බීජ හා බාගෙට පැලවුන බීජ එළවලුවක් ලෙස ආහාරයට ගත හැකි බවත්, කඳෙන් සහ පොත්තෙන් කාර්මික නිශ්පාදන සඳහා අවශ්‍ය ගම් වර්ග ලබා ගත හැකි බවත්, ඇතුලත පොත්තෙන් කඹ සෑදිය හැකි ශක්තිමත් කෙඳි ලබා ගත හැකි බවත්, මෙහි රතු පැහැති අරටුව වටිනා දැවයක් බවත් අන්තර්ජාල මූලාශ්‍රවල සඳහන්ව ඇත.
මූලාශ්‍ර_ ඔසුතුරු විසිතුරු, අන්තර්ජාලයෙන් සහ ඔසුපැළ හඳුනා ගනිමු සමූහයේ සිදුකළ සංවාද ඇසුරින් (සංවාදය 1 සංවාදය 2)
සේයාරූ_ අන්තර්ජාලයෙන්
0 comments:
Post a Comment