කෙකටිය [Kekatiya] (Aponogeton crispus)

Aponogeton  නම් උද්භිද ගණයට අයත් ශාක විශේෂ හයක් ලංකාවෙන් හමුවන අතර ඒ සියල්ල පොදුවේ කෙකටිය නමින් හඳුන්වයි. එයින් විශේෂ හතරක් ලංකාවට ආවේණික මෙන්ම දුර්ලභ ද වේ. මෙහිදී විස්තර කරන විශේෂය දේශීය වන අතර එය ද තර්ජනයට ලක්විය හැකි අවධියක පසුවන බව උද්භිද විද්‍යා මූලාශ්‍රවල සඳහන්ව...

Read More

බිංතඹුරු [Bintamburu] (Ipomoea pes-caprae)

බිංතඹුරු මුහුදු වෙරළ අසබඩ සුලබව හමුවන, බිම දිගේ වැඩෙන බහු වාර්ෂික වැල් ශාකයකි. ඝන වූ මුදුන් මුලක් දරන අතර බොහෝ විට පර්වයන්ගෙන් මුල් හට ගනී. මාංසල සරල පත්‍ර ඒකාංශ, අණ්ඩාකාර, ප්‍රත්‍යණ්ඩකාර, ඉලිප්සාකාර, වක්‍රාකාර ආදී විවිධ හැඩන් ගනී. පත්‍රයක් දිගින් සෙ.මි. 3-10 පමණ වේ. පත්‍ර...

Read More

දිවිපහුරු [Divipahuru] (Ipomoea pes-tigridis)

දිවිඅඩිය වැල් යනුවෙන් ද හඳුන්වන දිවිපහුරු රළු බූවක් සහිත වැල් ශාකයකි. පත්‍රය අතක ඇඟිලි මෙන් පත්‍රිකා 7-9 අතර ප්‍රමාණයකට බෙදී පවතී. පත්‍රයක් දිගින් සෙ.මී.10.5 ක් සහ පළලින් සෙ.මී. 13ක් පමණ වේ. පත්‍රිකා ප්‍රත්‍යණ්ඩාකාර හෝ ඕවලාකාර වන අතර පත්‍රිකාවල අග සහ මුල පටුය. උඩු හා යටි පෘෂ්ඨ...

Read More

ගඩාදෙහි [Gadadehi] (Citrus hystrix)

කූඩළු දෙහි යනුවෙන් ද හඳුන්වන ගඩාදෙහි මීටර් 12ක් දක්වා උසට පඳුරක් හෝ කුඩා ගසක් ලෙසට වැඩෙන ශාකයකි. ළපටි රිකිලිවල කක්ෂීයව පිහිටන කටු දැකගත හැකිය. පුළුල් ඕවලාකාර හෝ දිගටි ඕවලාකාර පත්‍ර අග්‍රස්ථයේදී මොට හෝ තරමක තීව්‍ර හැඩයක් ගන්නා අතර පාදමේදී රවුම් හැඩැති ය. පත්‍රයක් සෙ.මී. 8ක්...

Read More

කපු [Kapu] (Gossypium arboreum)

කපු මීටර් 1.5 පමණ උසට පඳුරක් ආකාරයෙන් වැඩෙන කුඩා  ශාකයකි. කඳ සහ සුළු සංඛාවක් පවතින අතු අකාෂ්ඨීය වන අතර මඳ බූවක් සහිත හෝ කලාතුරකින් සුමට වේ. පුළුල් ලෙස හෘදයාකාර සරල පත්‍ර‍ කෙටි තිවෘ ඛණ්ඩිකා 5-7 සංඛාවකට බෙදී පවතී. පත්‍ර‍ තලයේ ග්‍ර‍න්ථිමය තිත් දැකගත හැකිය. විශාල කහ පැහැති...

Read More

සල්වැන්න [Salwenna] (Pleurolobus gangeticus)

සංස්කෘත වෛද්‍ය ග්‍ර‍න්ථවල ශාලපර්ණී යනුවෙන් හඳුන්වන සල්වැන්න මීටර් 2 ක් දක්වා උසට වැවෙන පඳුරු ආකාර කුඩා පැළෑටියකි. නමුත් නිතර දක්නට ලැබෙන ශාක මෙම ප්‍ර‍මාණයට වඩා කුඩා ය.  මෙහි සිලින්ඩරාකාර අතුවල සියුම් බූවක් පිහිටා තිබේ. ඒකාන්තරව පිහිටන සරල පත්‍ර පුළුල් ඉලිප්සීය හෝ අණ්ඩාකාර...

Read More

ප්‍ර‍සාරණී [Prasarani] (Paederia foetida)

ප්‍ර‍සාරණී මීටර් 9 ක් පමණ දිගට වැඩෙන සිහින් කඳක් සහිත වැල් ශාකයකි. මෙම වැල්වලින් දුඟඳක් හමන නිසා ගන්ධ ප්‍ර‍සාරණී යනුවෙන් ද හඳුන්වයි. සම්මුඛව පිහි‍ටන සරල පත්‍ර‍ ආයත හෝ ලන්සාකාර වේ. පත්‍ර වෘන්ත තරමක් දිගු වන අතර පත්‍ර‍ අග්‍ර‍ය තිවෘ ස්වභාවයකි. පත්‍ර‍යක් දිගින් සෙ.මි. 5-7.5...

Read More

ඇඹුල් දොඩම් [Embul Dodam] (Citrus aurantium)

ඇඹුල් දොඩම් මීටර් 10 පමණ උසට වැඩෙන සිහින් අතු සහිත කුඩා ශාකයකි. ළපටි අතුවල සෙ.මි. 5-8 පමණ දිග තියුණු කටු පිහිටා තිබේ. ඒකාන්තරව පිහිටන සරල පත්‍ර‍ අණ්ඩාකාර හැඩැති ය. ළපටි පත්‍ර‍ ළා කහ පැහැයට හුරු කොළ පැහැති වන අතර මේරූ පත්‍ර‍ තද කොළ පැහැයක් ගනී. කක්ෂීය පුෂ්ප මංජරිවල මල් සීමිත...

Read More

ගොයිවැල් [Goiwel] (Flagellaria indica)

ගොයිවැල් පඳුරුමය කුඩා බහුවාර්ෂික ශාකයකි. ආධාරක ශාකයක් ඇති විට පත්‍ර අග ඇති පහුරු ආධාරයෙන් ඉහළ නගින අතර එසේ නොමැති විට ගොමුවක් ලෙස වැඩේ. ඒකාන්තරව පිහිටන සරල පත්‍රවල පාදම කොපුවකින් වැසී පවතින අතර පත්‍ර තලය දිගින් සෙ.මි. 10-16 දක්වා ද, පළලින් සෙ.මි. 1.4-1.6 දක්වා ද වැඩේ....

Read More

සුළුනයි [Sulunai] (Rungia repens)

සුළුනයි පොළවේ වැතිරී හෝ සෙ.මී. 20ක් පමණ උසට වැඩෙන දුර්වල සිහින් කඳක් සහිත කුඩා පැළෑටියකි. පත්‍රවල හැඩය ඕවලාකාර හෝ ආයත ඕවලාකාර ය. පත්‍රයක් දිගින් සෙ.මී. 1.2-2 දක්වා ද පළලින් සෙ.මී. 0.5-0.8 දක්වා ද විය හැකි අතර මද තීව්‍ර අග්‍ර‍ස්ථයක් සහිතය. සෙ.මී. 2.5 ක් පමණ දිග නටුවක හටගන්නා...

Read More